Cash pooling to rozwiązania na polskim rynku wciąż jeszcze mało znane. W zarządzaniu finansami spółek, przedsiębiorstw zagranicznych zdecydowanie popularniejsze. Jest to rozwiązanie, które w uproszczeniu można uznać, że służy skuteczniejszemu zarządzaniu płynnością finansową podmiotów gospodarczych. Z uwagi na to, zasadne jest przeanalizować, na czym polega istota stosowania cash pooling, a także, jakie są z tego potencjalne korzyści dla stron zainteresowanych.
Cash pooling to umowa zarządzania płynnością finansową albo specjalne zarządzanie odsetkami
Cash pooling jako pewna technika stosowana w zarządzaniu płynnością nawet największych firm doczekała się wielu definicji, opisów. Szczegółowe porównywanie ich treści jest na tym etapie bezcelowe. Zasadne jest jedynie przedstawić to, co najważniejsze. Zatem, w uproszczeniu cash pooling to usługa, która umożliwia stronom wzajemne bilansowanie sald na rachunkach, oczywiście podmiotów, które działają w ramach tej samej grupy kapitałowej. Istotne jest to, że wśród tych podmiotów występuje jeden z pozycją wiodącą, który jest uposażony w prawo do zarządzania całą, zgromadzoną kwotą. Stosowanie cash poolingu ma sens wtedy, gdy cała grupa chce uzyskać np. wyższą wiarygodność kredytową, obniżyć swoje koszty odsetkowe, czy stać się bardziej prężnym podmiotem na gruncie prowadzonych negocjacji biznesowych. W Polsce wciąż cash pooling jest mało znany, a jeśli jego stosowanie jest już rekomendowane, to najczęściej cash pooling klasyfikuje się jako usługę pośrednictwa finansowego, co nie do końca jest zgodne z jej istotą. Od strony formalnej usługa cash pooling jest inicjowana poprzez spisanie specjalnej umowy. To w jej ramach strony (przedstawiciele danych podmiotów gospodarczych) postanawiają, że będą w przyszłości łączyć salda z ich rachunków na jednym, wspólnym rachunku, jak i zarządzać tą sumaryczną kwotą. Dzięki czemu, będą mogli między innymi ograniczyć swoje koszty odsetkowe (brak konieczności kolejnego zaciągania nowych zobowiązań kredytowych), a będą zwiększać swoje przychody, skalę realizowanych inwestycji, posiadaną wiarygodność.
Cash pooling znany w dwóch postaciach – jakich?
Od strony praktycznej, przeprowadzanie usługi cash pooling jest znane w dwóch postaciach. Mianowicie wyróżnia się tak zwany: cash pooling rzeczywisty oraz cash pooling wirtualny. Kiedy mamy do czynienia z cash poolingiem rzeczywistym, dochodzi do faktycznego przeksięgowywania środków między przedmiotowymi rachunkami bankowymi. Zatem, jeśli na rachunkach bankowych podmiotów gospodarczych, realizujących analizowaną usługę, wystąpiły nadwyżki są one wyksięgowywane z tych rachunków, a zaksięgowywane na ustalonym rachunku wspólnym (rachunek główny). Kiedy zaś na rachunkach poszczególnych podmiotów wystąpią deficyty, wówczas z rachunków głównego (saldo dodatnie) pobiera się środki, celem pokrycia tych braków kapitałowych. W sytuacji, gdy realizuje się cash pooling wirtualny techniczne przeksięgowania na kontach poszczególnych podmiotów gospodarczych, jak i ich wspólnym rachunku nie są realizowane techniczne przeksięgowania. Strony jedynie spisują dokumenty – dyspozycje operacji o odpowiedniej postaci. Oba wyżej omówione sposoby realizowania cash pooling dają, co do zasady, podobny efekt. Jednakże w przypadku cash poolingu rzeczywistego obserwowana jest zdecydowanie większa wydajność, efektywność, zwłaszcza w obniżaniu docelowo kosztów odsetkowych danej grupy kapitałowej.
Dlaczego warto stosować cash pooling – analiza potencjalnych korzyści
Cash pooling choć mało znany, choć budzi wciąż wiele obaw, ma jednak pewne cechy, które sprawiają, że jego stosowanie winno być rekomendowane. Niewątpliwie do zalet stosowania tego rozwiązania zaliczyć należy:
- Profity z odsetek – lokowanie nadwyżek kapitałowych na wspólnym rachunku bankowym podmiotów realizujących tę usługę, jest szansą na wypracowanie stosunkowo wysokiego przychodu już z samych odsetek;
- Profity ze zredukowanego zaciągania nowych zobowiązań – podmioty gospodarcze, które realizują usługę cash poolingu, mają mniejsze zapotrzebowanie na pozyskiwanie nowego kapitału z kolejnych, zaciąganych zobowiązań kredytowych, z uwagi na to, ponoszą mniejsze koszty w postaci kosztów obsługi zobowiązań;
- Zwiększa się płynność finansowa, zmniejszają się dotychczasowe problemy podmiotów gospodarczych z jej utrzymaniem na odpowiednim poziomie;
- Podmioty realizujące cash pooling stają się wiarygodniejszymi partnerami biznesowymi, także jako inwestorzy;
- Podmioty realizujące cash pooling są stabilniejsze finansowo, mają większe możliwości lokowania środków w nowe projekty inwestycyjne.
Jak zatem widać, cash pooling to rozwiązanie zdecydowanie nowe w świecie zarządzania finansami firm. Niemniej jednak, jeśli usługa ta będzie tylko realizowania odpowiednio, zdecydowanie ma ona wiele profitów dla podmiotów, które zechcą się zaangażować w jej stosowanie. Kluczowe jest jednak to, aby dobrać odpowiedni model operacji cash poolingu, jak i strony, które zechcą to realizować, aby mądrze wszelakie warunki współpracy zapisały w umowie cash poolingu.
