Ze względu na załamanie na światowych rynkach, do codziennego żargonu mediów informacyjnych weszło sporo słów, uważanych uprzednio za specjalistyczne sformułowania analityków finansowych oraz ekonomistów. Jednym z takich terminów, które być może niewiele mówią przeciętnemu czytelnikowi jest rating. Co oznacza ten termin? Jakie są rodzaje ratingów oraz jak prawidłowo odczytywać ich wartości? Zachęcamy do lektury poniższego artykułu, który rozjaśni wszelkie wątpliwości, jakie mogą mieć początkujący inwestorzy.
Czym jest rating?
Rating to ocena ryzyka, która jest niezmiernie ważna przy dokonywaniu inwestycji. Zadaniem ratingu jest określenie zdolności danego podmiotu do obsługi swojego zadłużenia. Innymi słowy rating bada, na ile dany kraj, miasto, samorząd czy przedsiębiorstwo jest w stanie spłacić swoje zobowiązania finansowe. Jest to niezwykle cenna informacja dla inwestorów, gdyż na podstawie ocen przyznanych przez niezależne agencje, mogą oni ocenić jak bardzo ryzykowana jest inwestycja na przykład w papiery wartościowe emitowane przez dany podmiot. Znajomość tych danych odgrywa niezmiernie istotną rolę w podejmowaniu przez inwestorów decyzji o zaangażowaniu własnych środków w daną operację finansową.
Obniżenie ratingu jest zatem zjawiskiem bardzo niekorzystnym z punktu widzenia podmiotu, który chce uzyskać środki na swoją działalność. Obniżenie oceny ratingowej wiąże się z tym, że inwestycja w ocenie niezależnych ekspertów jest bardzo ryzykowna, co stanowi czynnik skutecznie zniechęcający wielu inwestorów. Niewielu z nich bowiem podejmie świadomie ryzyko zakupu aktywów, które najprawdopodobniej nie będą przynosiły wysokich stóp zwrotu. Przekładając to na prosty język, zakupienie akcji z obniżonym ratingiem może oznaczać, że w perspektywie czasowej ich wartość nie będzie wzrastać, zatem inwestor nie tylko nie będzie mógł zarobić na ich sprzedaży, ale również może stracić dużą część zainwestowanych środków. Rating ma również znaczenie w skali każdego kraju – dzięki ocenom ratingowym przyznawanym państwom, inwestorzy wiedzą czy warto inwestować w obligacje danego państwa. Ponadto informują, czy kraj pożyczający pieniądze jest wiarygodny oraz wypłacalny.
Podmioty, które mają niskie oceny ratingowe muszą liczyć się z tym, że dług emitowany przez taki podmiot będzie wyżej oprocentowany. Ma to bezpośredni związek z wysokim ryzykiem uregulowania zadłużenia przez kraj lub firmę.
Jak czytać ratingi?
Do najsłynniejszych agencji ratingowych, które przyznają podmiotom oceny ratingowe należą Fitch, Standard & Poor?s oraz Moody?s. Przyznają one oceny w określonej skali, która dla wszystkich tych firm jest podobna (z nieznacznymi różnicami w przypadku klasyfikacji stosowanej przez Moody?s).
Rating AAA – to ocena najwyższa – oznacza wyjątkowo wysoką zdolność dłużnika do uregulowania zobowiązań finansowych.
Rating AA – ocena nieznacznie różniąca się od podmiotów z oceną AAA – oznacza bardzo wysoką zdolność dłużnika do uregulowania zobowiązań finansowych.
Rating A – oznacza dużą zdolność do uregulowania zobowiązań finansowych, ale także większą podatność na negatywne wpływy otoczenia rynkowego, świadczy zatem o mniejszej stabilności.
Rating BBB – ocena oznaczająca wystarczającą zdolność do uregulowania zobowiązań, ale także wysoką podatność na ewentualne negatywne zmiany rynkowe.
Rating BB – oznacza, że w procesie obsługi zadłużenia mogą wystąpić komplikacje.
Rating B – ocena, która jeszcze nie przekreśla całkowicie wiarygodności kredytowej danego państwa, ale oznacza, że ryzyko poprawnej obsługi zadłużenia jest zwiększone.
Rating CCC – ocena oznaczająca dość duże ryzyko związane ze spłatą długu. Rating BB oznacza, że podmiot ten może uregulować swoje zobowiązania, ale tylko jeżeli warunki gospodarcze będą sprzyjające.
Rating CC – oznacza, że ryzyko związane ze spłatą kredytu jest wysokie.
Rating C – oznacza, że ryzyko związane ze spłatą kredytu jest bardzo wysokie.
Ratingi DDD, DD oraz D oznaczają bardzo wysokie ryzyko niewypłacalności. Na ich przyznanie agencje ratingowe decydują się dopiero w momencie, kiedy pojawią się pierwsze problemy z regularnymi płatnościami.
Do każdej z ocen agencje dodają oznaczenia -+? oraz –?. Informują one o niewielkich wahaniach w obrębie danej oceny.
Czasami w prasie lub w mediach można się spotkać także z nieco odmiennym zapisem ocen. Na przykład dla oceny AA podaje się zapis -A2?. Wynika to z faktu, iż system klasyfikacji Moody?s proponuje odmienne oznaczenia. Poniższa tabela przedstawia różnice między systemami klasyfikacji.
Fitch / S&P |
Moody?s |
Poziom |
AAA |
Aaa |
Inwestycyjny |
AA+ |
Aa1 |
Inwestycyjny |
AA |
Aa2 |
Inwestycyjny |
AA- |
Aa3 |
Inwestycyjny |
A+ |
A1 |
Inwestycyjny |
A |
A2 |
Inwestycyjny |
A- |
A3 |
Inwestycyjny |
BBB+ |
Baa1 |
Inwestycyjny |
BBB |
Baa2 |
Inwestycyjny |
BBB- |
Baa3 |
Inwestycyjny |
BB+ |
Ba1 |
Spekulacyjny |
BB |
Ba2 |
Spekulacyjny |
BB- |
Ba3 |
Spekulacyjny |
B+ |
B1 |
Spekulacyjny |
B |
B2 |
Spekulacyjny |
B- |
B3 |
Spekulacyjny |
CCC+ |
Caa1 |
Spekulacyjny |
CCC |
Caa2 |
Spekulacyjny |
CC |
Caa3 |
Spekulacyjny |
C |
Ca |
Spekulacyjny |
DDD |
C |
Spekulacyjny |
DD |
Spekulacyjny |
|
D |
Spekulacyjny |
Podsumowując?
Ocena ratingowa informuje o ocenie ryzyka związanego z inwestycją i stanowi cenną informację dla inwestorów. Skale ratingowe największych agencji ratingowych używają oznaczeń literowych bądź literowo-liczbowych A-D, które informują o poziomie ryzyka.