Rok 2016 będzie czasem wielu istotnych zmian w bankowości. Przede wszystkim z uwagi na podpisane w ostatnim czasie liczne nowelizacje prawa bankowego przez urzędującego Prezydenta RP. Wszystkie te zmiany są oceniane pozytywnie, a mają na celu sprawić, iż korzystanie z usług bankowych, będzie dla klientów zdecydowanie przyjaźniejsze.
Dzisiaj -martwe rachunki? są objęte reżimem tajemnicy bankowej, a tracą na tym spadkobiercy
Długo zapowiadana rewolucja w prawie bankowym dotyczy feralnej sytuacji, w jakiej znajdują się dzisiaj tzw. martwe rachunki. Potocznie tak nazywane są rachunki osób, które zmarły. Są one dzisiaj objęte w sposób szczególny ochroną tajemnicy bankowej. Natomiast wszelakie informacje z nimi związane mają status informacji konfidencjonalnych. Tajemnica bankowa w ich przypadku przewiduje tak naprawdę ochronę bezwzględną. To oznacza, że dostępu do takich rachunków, czy informacji o ich stanie (zgromadzonych na nich środkach, wydawanych dyspozycjach), nie mają również bliscy takich ludzi. Również w żaden sposób banki nie są dzisiaj obciążone obowiązkiem weryfikowania kont, a dokładniej tego, czy właściciel danego rachunku żyje w sytuacji, gdy nie są na takim koncie wykonywane przez długi okres czasu żadne operacje.
Do zmiany przepisów prawa szykowano się od dawna, projekty były zróżnicowane, cel zawsze jeden
Warto również zwrócić uwagę, że przyjęte w ramach nowelizacji rozwiązania nie mają charakteru ad hoc wypracowanego pod wpływem nagłych ustaleń. Wręcz przeciwnie – droga sejmowa, jak i etap projektowy tej nowelizacji był czasem bardzo intensywnym i długim. Podnoszono wtedy różne propozycje rozwiązania problemu -martwych rachunków?. Wszystkim postulatom, jak i przyjętej obecnie nowelizacji, przyświecały te same cele. Mianowicie:
- należy rozwiązać dzisiaj tak poważny na masową skalę problem -martwych rachunków?;
- przeprowadzić takie zmiany, które na przyszłość będą chronić przed powstawaniem takich rachunków;
- doprowadzenie do tego, by zapisobiorcy, czy spadkobiercy zmarłych właścicieli -martwych rachunków? byli w uprzywilejowanej sytuacji, mając prostszy dostęp do informacji o rachunkach swoich spadkodawców, zapisodawców;
- wprowadzenie jednolitej formuły zmiany prawa, dzięki której problem -martwych rachunków? zostanie rozwiązany kompleksowo, czyli w bankach komercyjnych, spółdzielczych, jak i w SKOK – ach.
Co zmieni nowelizacja?
Przeprowadzona nowelizacja zmieni bardzo wiele. Przede wszystkim już na samym starcie procedurę zakładania rachunków bankowych klientom. Ci będą bowiem zobowiązani do tego by podawać dane osób uprawnionych do ich rachunków w przypadku śmierci osoby zakładającej. Wskazanie takiej osoby zapewnia jej szereg przywilejów w nowym stanie prawnym. Przede wszystkim podmiot taki ze strony banku, czy SKOK – u będzie poinformowany w trybie natychmiastowym (po śmierci właściciela rachunku bankowego) o stanie jego konta oraz możliwości wypłaty ewentualnych środków finansowych, jeśli oczywiście takowe będą tam się znajdować. Nowelizacja doprowadzi też do powołania do istnienia wielu nowych rozwiązań, dzięki którym spadkobiercy będą mogli w szybki sposób ( w jednym miejscu) uzyskać pełne informacje o ewentualnych rachunkach bankowych swojego spadkodawcy. Zatem od 2016 roku będzie prowadzona specjalna informacja o rachunkach, w której zostaną zestawione wszystkie dane na temat rachunków danej osoby. Udzielenie informacji z takiej centralnej jak najbardziej będzie prowadzone na rzecz właśnie spadkobierców zmarłych posiadaczy rachunków bankowych, czy ich zapisobiorców.
Nowelizacja działa na przód, będzie również zapobiegać skutecznie tworzeniu nowych -uśpionych rachunków?
Jeden z podstawowych postulatów przyjętej nowelizacji również zdecydowanie służy ograniczeniu w przyszłości problemu powstawania martwych rachunków. Mianowicie nowelizacja nakłada w tej sferze obowiązki na instytucje bankowe. Od 2016 roku będą zmuszone prowadzić staranny monitoring kont kredytobiorców. Kiedy natomiast zostanie odnotowany brak jakiejkolwiek aktywności na danym rachunku bankowym (dłużej jak pięć lat), jednostki te będą mogły w prosty sposób pozyskać dokładne informacje o właścicielu takiego rachunku. Służyć temu będzie kierowanie specjalnego wniosku do szefa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Od 2016 roku banki uzyskają nowe obowiązki informacyjne w sferze rachunków klientów
Analizowana nowelizacja również wiele zmieni w sferze informacyjnej. Mianowicie instytucje bankowe będą mogły w zdecydowanie szerszym zakresie niż obecnie przekazywać informacje na temat rachunków swoich klientów. Między innymi nowelizacja przewiduje zdecydowanie ożywienie komunikacji na linii instytucje bankowe, a jednostki gminne. Zatem również i gminy będą podmiotami upoważnionymi w pewnych przypadkach do tego, by wiedzieć, jaki jest stan rachunku danej zmarłej osoby. Jest to kluczowa sprawa, bowiem jednostki gminne (gmina ostatniego zamieszkania zmarłego na terenie kraju) są ostatnim ogniwem, powoływanym w ramach dziedziczenia ustawowego po osobie zmarłej. Mogą więc w praktyce uzyskać status spadkobiercy posiadacza rachunku bankowego.
Komentowana zmiana prawa wchodzi w życie pod koniec roku 2016. Jest jednak bardzo potrzebną i długo wyczekiwaną nowelizacją – zdecydowanie sprzyjającą klientom banków. Przede wszystkim natomiast obywatelom, którzy będą mieli szerokie możliwości, uzyskania dostępu do rachunków bankowych swoich zmarłych bliskich. Również jest to kluczowa nowelizacja z punktu widzenia wielu jednostek gminnych, które bardzo często jako spadkobiercy ustawowi zmarłych posiadaczy rachunków bankowych nie miały możliwości uzyskania środków finansowych, czy informacji o ich wysokości, a nawet o ich istnieniu.
