Wybór rat równych bądź malejących należy do klienta, który otrzymał z banku kredyt hipoteczny. Rata równa pomaga w ustabilizowaniu budżetu i długoterminowym planowaniu wydatków. Natomiast rata malejąca, choć początkowo dużo wyższa, ostatecznie generuje niższe koszty. Sprawdź, która z tych opcji jest bardziej opłacalna.
Czym jest rata kredytu i od czego zależy?
Rata kredytu jest wartością pieniężną części spłaty zobowiązania. Tych części jest tyle, ile miesięcy przypada do końca uregulowania długu. Np. jeśli kredyt hipoteczny został zawarty na 25 lat, to przypadnie na jego spłatę 300 rat. Rata składa się z części kapitałowej i odsetkowej. Część kapitałowa jest stała i jak nazwa wskazuje, spłacasz z jej pomocą sam kapitał.
Przykład.
W ramach kredytu hipotecznego bank wypłacił Ci 400 000 zł, to ta suma zostanie rozłożona na wszystkie części kapitałowe do spłaty w każdej racie. Natomiast część odsetkowa zawiera w sobie wszystkie koszty kredytu.
Im większe koszty kredytu hipotecznego, tym więcej przypadnie na część odsetkową, a więc i cała rata będzie wyższa. Zobowiązanie jest tym droższe, im wyższe jest oprocentowanie, marża banku, prowizja, a także wtedy, gdy kupisz dodatkowe ubezpieczenie, np. od nieruchomości czy na życie. Pojedyncza rata będzie także wyższa, jeśli zdecydujesz się na krótszy okres spłaty, ale summa summarum poniesiesz niższy całkowity koszt kredytu hipotecznego. Z kolei, przy dłuższym okresie kredytowania raty są niższe, lecz łącznie ostateczne koszty zobowiązania będą wyższe.
Czym jest równa rata kredytu?
Rata równa znana także jako rata annuitetowa za każdym razem przybiera taką samą wartość. Na początku część kapitałowa może być mniejsza niż część odsetkowa, ale w późniejszym okresie spłaty ten stan musi się wyrównać. Większą część raty równej będzie stanowić kapitał, a mniejszą odsetki. Klienci najczęściej decydują się właśnie na to rozwiązanie.
Przykład.
Pan Jan zdecydował się wziąć kredyt hipoteczny z banku na kwotę 500 000 zł na 30 lat. Będzie spłacał 360 rat równych. Oprocentowanie zobowiązania wyniosło 7,87%, natomiast prowizja banku była zerowa. Każda rata wynosi 3623,61 zł. Pierwsze raty Pana Jana składają się w większej części z odsetek niż z kapitału:
- 1 rata: część kapitałowa: 344,45 zł, część odsetkowa: 3 279,17 zł,
- 2 rata: część kapitałowa: 346,70 zł, część odsetkowa: 3 276,91 zł,
- 3 rata: część kapitałowa: 348,98 zł, część odsetkowa: 3 274,63 zł.
W ostatnich ratach Pana Jana zauważymy odwrócone proporcje:
- 358 rata: część kapitałowa: 3 553,24 zł, część odsetkowa: 70,37 zł,
- 359 rata: część kapitałowa: 3 576,55 zł, część odsetkowa: 47,07 zł,
- 360 rata: część kapitałowa: 3 600,00 zł, część odsetkowa: 23,61 zł.
Jakie są zalety równych rat kredytu?
- Łatwiejsze zarządzanie finansami domowymi.
- Pewność co do wysokości comiesięcznych wydatków.
- Niższa rata w początkowym okresie kredytowania niż w przypadku rat malejących.
- Potrzebna jest niższa zdolność kredytowa niż przy ratach malejących.
Jakie są wady równych rat kredytu?
- Koszty kredytu są wyższe niż w przypadku rat malejących.
- Raty równe mogą wzrosnąć, jeśli dojdzie do podwyżek stóp procentowych.
Czym jest malejąca rata kredytu?
Rata malejąca słusznie swą nazwą podpowiada, że z miesiąca na miesiąc będzie ona niższa. Brzmi to jak obietnica coraz niższych wydatków, z tym że w początkowym okresie spłaty rata kredytu hipotecznego będzie bardzo wysoka. Rata malejąca charakteryzuje się tym, że w każdej z nich znajdziesz taką samą wartość kapitału do spłaty. Kapitał jest więc podzielony po równo. Do tego dochodzą oczywiście odsetki, których wartość maleje, gdyż za każdym razem spłacasz część kapitału. Jeśli chcesz się zdecydować na ratę malejącą, to musisz mieć wysoką zdolność kredytową, ale dzięki temu szybciej spłacisz zobowiązanie.
Przykład.
Pani Oliwia wzięła kredyt hipoteczny identyczny do tego, który zaciągnął Pan Jan. była to kwota 500 000 zł na 30 lat z oprocentowaniem wynoszącym 7,87%. Jednak Pani Oliwia zdecydowała się na raty malejące. Wskutek tego jej pierwsza rata wyniosła aż 4 668,06 zł, natomiast ostatnia tylko 1 398,00 zł. W pierwszych ratach odsetki stanowiły większą część:
- 1 rata: część kapitałowa: 1 388,89 zł, część odsetkowa: 3 279,17 zł,
- 2 rata: część kapitałowa: 1 388,89 zł, część odsetkowa: 3 270,06 zł,
- 3 rata: część kapitałowa: 1 388,89 zł, część odsetkowa: 3 260,95 zł.
Natomiast w ostatnich ratach zauważysz odwróconą proporcję:
- 358 rata: część kapitałowa: 1 388,89 zł część odsetkowa: 27,33 zł,
- 359 rata: część kapitałowa: 1 388,89 zł, część odsetkowa: 18,22 zł,
- 360 rata: część kapitałowa: 1 388,89 zł, część odsetkowa: 9,11 zł.
Jakie są zalety malejących rat kredytu?
- Niższe ostateczne koszty zobowiązania.
- Możliwość szybszej spłaty kredytu, dzięki niższym ratom w późniejszej fazie spłaty.
- Z miesiąca na miesiąc budżet domowy jest coraz mniej obciążany.
- Możliwość oszczędności na odsetkach.
Jakie są wady malejących rat kredytu?
- Przy wzroście stóp procentowych rata malejąca może wzrosnąć.
- Duże obciążenie budżetu domowego we wczesnej fazie spłaty.
- Potrzebna wysoka zdolność kredytowa.
Rata równa vs. rata malejąca: najistotniejsze różnice
- Udział kapitału w racie. Część kapitałowa w racie równej wzrasta względem części odsetkowej. Natomiast w racie malejącej pozostaje taka sama przez cały okres spłaty.
- Wpływ na koszty kredytu. Kredyt hipoteczny z równymi ratami zawsze będzie droższy niż ten z ratami malejącymi.
- Potrzebna zdolność kredytowa klienta. Bank musi mieć pewność, że od początku będzie Cię stać na terminową spłatę. Wykażą to Twoje zarobki, ale też ich źródło. Jeśli zdecydujesz się na raty malejące, to pozytywną decyzję banku dostaniesz tylko przy wyższej zdolności, niż gdybyś wybrał raty równe.
- Charakter obciążenia budżetu domowego. Rata równa zawsze będzie Cię kosztować tyle samo. Daje to poczucie pewności na lata, więc nie musisz się obawiać przykrych niespodzianek (poza wzrostem stóp procentowych, o czym już wspominaliśmy). Z kolei raty malejące z początku znacznie odciążają Twoje finanse, ale potem możesz się cieszyć z tego, że wydatki wyraźnie maleją.
Raty równe czy raty malejące – co wybrać?
Odpowiedź będzie zależna od tego, jakie są Twoje indywidualne potrzeby i preferencje. Rata równa jest korzystniejsza, o ile masz nieco niższą zdolność kredytową i przede wszystkim cenisz sobie stabilność. To dobre rozwiązanie, jeśli preferujesz planowanie wydatków na lata.
Z kolei rata malejąca może się okazać atrakcyjna dla osób, które zarabiają wystarczająco dużo, by udźwignąć jej ciężar finansowy w pierwszych miesiącach kredytowania, i które stawiają na to, by ostatecznie mniej zapłacić za kredyt. Warto wybrać ten model spłaty, jeśli jesteś gotów ponieść na początku większy wydatek, aby potem móc się cieszyć z niższymi ratami.
Czy jest możliwość zmiany raty równej na ratę malejącą?
Tak, masz możliwość zamiany rat równych na malejące. Aby zrobić to skutecznie, należy złożyć do banku odpowiedni wniosek o zmianę zapisów w umowie. Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, wówczas zaczniesz spłacać kredyt na nowych zasadach. Przedtem jednak polecamy sprawdzić, czy Twój kredytodawca nie zastrzegł okoliczności zmiany rodzaju rat kredytowych. Czasami nie można tego dokonać w ostatnich 5-6 latach spłaty zobowiązania lub w trakcie korzystania z wakacji kredytowych.
Zanim zdecydujesz się zmienić ratę równą na malejącą, przemyśl dokładnie to rozwiązanie, bo nie zawsze jest ono korzystne. Wprawdzie raty malejące obniżają koszty, ale jednocześnie stanowią duże obciążenie finansowe. Dlatego, jeśli ma to skończyć się szkodą w Twoich finansach, to lepiej zostań przy ratach równych. Raty malejące mają też to do siebie, że są narażone na większe ryzyko zmian w przypadku wzrostu stóp procentowych.
