Faktoring cichy, znany również jako faktoring tajny, niejawny, ukryty lub z cesją cichą jest jednym z rodzajów finansowania faktur z odroczonym terminem płatności. Kategoria podziału faktoringu, w którym znajduje się właśnie faktoring cichy, została wydzielona ze względu na informowanie kontrahenta o cesji wierzytelności. W praktyce faktoring cichy może przynieść przedsiębiorcy sporo korzyści, zwłaszcza w sytuacji, kiedy pieniądze są potrzebne “na już”.
Czym jest faktoring cichy?
Faktoring cichy, podobnie jak wiele innych rodzajów faktoringu polega na tym, że firma faktoringowa odkupuje od przedsiębiorcy nieprzeterminowane faktury z odroczonym terminem płatności. Efekt jest taki, że przedsiębiorca otrzymuje pieniądze szybciej, niż gdyby czekał na płatność od klienta. Choć w umowie faktoringowej występują dwie strony, to tak naprawdę należy mówić o trzech podmiotach, biorących udział w tej operacji:
- faktor – jest to firma faktoringowa albo bank, który wykupuje faktury i to na niego następuje cesja wierzytelności,
- faktorant – to właściciel firmy, który wystawił fakturę kontrahentowi i który skorzystał z usługi faktoringowej, sprzedając tę fakturę faktorowi,
- kontrahent – klient, który nabył towar bądź i usługę, wobec czego jest zobowiązany opłacić fakturę.
Faktoring cichy, w przeciwieństwie do faktoringu jawnego charakteryzuje się tym, że kontrahent nie jest informowany o tym, że doszło do cesji wierzytelności, więc dokonuje on płatności de facto na konto faktora, sądząc, że płaci bezpośrednio przedsiębiorcy.
Jak działa cichy faktoring w praktyce?
Cały proces zaczyna się od tego, że przedsiębiorca wystawa fakturę za sprzedany towar bądź wykonaną usługę. Nabywca czy też kontrahent zobowiązany jest opłacić tę fakturę, ale termin jest odroczony – najczęściej o 30 bądź 60 dni. Niektórzy producenci, sprzedawcy i usługodawcy decydują się na wystawianie takich faktur, gdyż utrzymuje to dotychczasowych klientów i przyciąga nowych. Kontrahent, wiedząc, że nie musi płacić od razu, ale dopiero za miesiąc czy dwa, chętniej będzie wracał na zakupy do danej firmy. Niestety, rodzi to przykry skutek uboczny, jakim jest długie oczekiwanie na płatność. W tym czasie firmie może zabraknąć środków nie tylko na rozwój, ale też na bieżącą działalność.
Dlatego też niejeden właściciel firmy korzysta chętnie z usług faktoringowych. Faktor wykupuje faktury od przedsiębiorcy, przez co to on staje się realnym wierzycielem. Faktorant otrzymuje od faktora zaliczkę w wysokości 80-90% wartości faktury. Po opłaceniu przez kontrahenta 100% należności na konto faktoranta, przedsiębiorca otrzymuje resztę, czyli 10-20% wartości faktury, ale musi zapłacić oddać wcześniej pobraną kwotę o wartości 80-90% faktury na konto faktora. Oczywiście, płaci on dodatkowo za usługę faktoringową. Jako, że mamy tutaj cesję wierzytelności, należy zadać sobie pytanie: czy informować kontrahenta o tym fakcie?
Faktoring cichy odpowiada na to pytanie negatywnie. Inaczej jest w faktoringu jawnym, gdzie kontrahent wie, że teraz zapłaci de facto faktorowi. Rodzić to może szereg problemów, np. klient może pomyśleć, że przedsiębiorca mu nie ufa, co poskutkuje pogorszeniem relacji biznesowych. W przypadku faktoringu cichego nie ma takiego zagrożenia. Nie następuje tutaj przekierowania płatności na konto faktora, tylko kontrahent dalej płaci na konto faktoranta.
Jednakże faktoring cichy nie zawsze się sprawdzi. Gdy mówimy o zakazie cesji wierzytelności – co może zostać zawarte w zapisach umowy między przedsiębiorcą a kontrahentem – to nie można stosować żadnego rodzaju faktoringu. W przeciwnym razie doszłoby do złamania umowy, nawet jeśli kontrahent nie zostałby poinformowany, że doszło do cesji wierzytelności.
Jakie korzyści daje faktoring ukryty?
Korzyści, jakie przedsiębiorca będzie czerpał z faktoringu ukrytego są następujące:
- firma utrzymuje płynność finansową,
- nie trzeba czekać długo na środki finansowe,
- nie ma ryzyka pogorszenia relacji z klientem,
- brak konieczności zaciągania kredytu firmowego.
Pomimo wyraźnych plusów nie dla każdego przedsiębiorcy i nie w każdej sytuacji faktoring ukryty będzie optymalnym rozwiązaniem.
W jakich sytuacjach sprawdza się faktoring cichy?
W ogóle faktoring sprawdza się wtedy, gdy przedsiębiorca rzeczywiście potrzebuje pieniędzy szybciej, niż wskazywałaby na to data, widniejąca na fakturze. Specyficzny faktoring cichy pozwala na stworzenie takiej sytuacji, gdzie z punktu widzenia kontrahenta nic się nie zmienia – dalej musi od zapłacić przedsiębiorcy – ale faktorant otrzymuje znaczną część środków od razu. Warto jednak zdawać sobie sprawę, że takie finansowanie przez firmę faktoringową będzie droższe niż w faktoringu jawnym.
Faktoring cichy polecany jest przede wszystkim tym właścicielom, którzy mają sprawdzonych, wypłacalnych i wiarygodnych klientów. Ewentualna windykacja należności będzie tutaj bowiem leżała po stronie faktoranta. Przedsiębiorca, który wolałby, aby to faktor pilnował terminowej płatności od kontrahenta, powinien wybrać raczej faktoring jawny.
Wybór faktoringu cichego sprawi, że Twój kontrahent nie będzie Cię podejrzewał o brak zaufania do niego. Pod tym kątem jest to rozwiązanie korzystne dla obu stron.
Z jakimi kosztami wiążę się faktoring cichy?
Faktoring cichy będzie niósł ze sobą koszty dla przedsiębiorcy, na które składają się:
- Opłata przygotowawcza. Naliczana przez firmę faktoringową za takie czynności, jak np. przygotowanie umowy faktoringowej czy ocena zdolności kredytowej klienta. Może wynosić do 3% całej kwoty, będącej przedmiotem operacji faktoringowej. Jednakże nie każdy faktor pobiera opłatę przygotowawczą.
- Prowizja faktoringowa. Standardowo naliczana od całej kwoty brutto, która widnieje na fakturze. Wysokość prowizji jest różna, waha się od 0,1 do 3%. Niekiedy stali klienci faktora mogą liczyć na niższą prowizję. Zazwyczaj stawkę można negocjować.
- Odsetki. Ich wielkość ustalana jest ustawowo, a faktor nalicza je od kwoty zaliczki, czyli 80-90% wartości faktury, którą wypłaca faktorantowi już na początku świadczenia usługi. Odsetki liczone są od każdego dnia świadczonej usługi, czyli, jeśli przykładowo przedsiębiorca czeka na płatność od kontrahenta przez 60 dni, to odsetki także będą naliczane przez 60 dni.
Jak już wspomnieliśmy, musisz liczyć się z tym, że przy faktoringu cichym poniesiesz nieco większe koszty, niż w faktoringu jawnym – np. prowizja faktoringowa w faktoringu jawnym wynieść może 1%, a w cichym już 3%.