Prowadzisz działalność i Twój biznes dotykają problemy związane z coraz dłuższymi terminami płatności faktury? W takiej sytuacji pomocny może okazać się faktoring, który zapewnia odpowiednie fundusze o wiele wcześniej niż data zapadalności na fakturze. Umowa zawierana jest pomiędzy faktorem (instytucją udzielającą faktoringu) i faktorantem (przedsiębiorcą, który przenosi należność z faktury). Kim są strony umowy i jakie obowiązki ma faktorant?
Zacznijmy od wyjaśnienia, czym jest faktoring. Jest to usługa finansowa, która polega na wykupie należności z faktur z odroczonym terminem płatności. Dzięki temu przedsiębiorca, który wystawił fakturę, może uzyskać środki wcześniej niż data wskazana na dokumencie. To usługa wspierająca płynność finansową firmy. Co ważne, faktoring nie dotyczy wykupu faktur przeterminowanych.
Jest to usługa płatna, np. może to być opłata stała w formie abonamentu lub opłata jednorazowa.
Umowa faktoringowa zawierana jest pomiędzy dwoma stronami: podpisuje ją faktor i faktorant. Nie jest regulowana przepisami Kodeksu cywilnego i zalicza się ją do umów nienazwanych – stosuje się w jej przypadku zasadę swobody umów, ale z zachowaniem przepisów prawa.
Faktor to instytucja finansowa, która świadczy usługi faktoringowe. W ramach umowy faktoringu wypłaca faktorantowi środki z wystawionej faktury. Korzysta z narzędzi monitorujących i dyscyplinujących płatnika, a przed podpisaniem umowy faktoringu, weryfikuje zdolność finansową dłużnika, by sprawdzić, czy będzie on wypłacalny w momencie terminu płatności faktury.
Kim jest faktorant?
Faktorant jest drugą stroną umowy faktoringu. Jest to przedsiębiorca, który zobowiązuje się przekazać faktorowi prawa do należności wynikającej z faktury za pomocą cesji wierzytelności. W ramach transakcji faktoringu, faktorant otrzymuje środki wcześniej niż data na fakturze, ale pomniejszone o prowizję firmy faktoringowej. Zgodnie z umową faktor może dochodzić zwrotu należności od kontrahenta, ponieważ staje się kolejnym właścicielem faktury (tzw. wierzycielem wtórnym).
Faktorant przenosi należność na faktora i ten staje się właścicielem faktury. W rezultacie umowy faktorant otrzymuje należności o wiele wcześniej niż data płatności (natychmiast po podpisaniu umowy lub w określonym w niej czasie). Z kolei faktor zajmuje się dłużnikiem faktoranta i otrzymuje zapłatę dopiero, gdy kontrahent opłaci fakturę zgodnie z terminem płatności. Faktor przenosi na siebie koszty i odpowiedzialność za monitoring oraz dyscyplinowanie płatnika i w przypadku zwłoki z uregulowaniem należności, zajmuje się jego windykacją.
Za co odpowiada faktorant?
Przede wszystkim faktorant ma obowiązek zadbać o zgodę na cesję od dłużnika. Tylko dzięki takiej zgodzie może zostać podpisana umowa faktoringu. W tym przypadku może liczyć na wsparcie faktora, jednak jeśli w warunkach współpracy pomiędzy przedsiębiorcą a kontrahentem widnieje zapis o zakazie cesji, to kluczowe mogą okazać się dobre i długotrwałe relacje pomiędzy kontrahentami.
Dodatkowo powinien przekazać faktorowi dokumentację, która potwierdza istnienie wierzytelności widniejącej na fakturze. I choć nie zawsze faktor wymaga spełnienia tego warunku, to warto go stosować. Faktura wystawiana jest na podstawie zlecenia lub umowy współpracy, a warto zaznaczyć, że im dłuższa taka współpraca, tym koszty faktoringu maleją.
Oprócz tego warto wiedzieć, że w przypadku tzw. faktoringu niepełnego, faktorant odpowiada za zobowiązanie dłużnika. Co to oznacza? W przypadku jeśli odbiorca faktury jej nie zapłaci, to pomimo umowy faktoringu, może on zostać wezwany do zwrotu wartości nominalnej faktury. Ta zasada odnosi się jedynie do faktoringu niepełnego. W przypadku faktoringu pełnego taki obowiązek nie istnieje.
Kto może zostać faktorantem?
Każdy przedsiębiorca, który spełnia wymogi faktora. To bowiem firma faktoringowa ocenia, czy dany przedsiębiorca może skorzystać z jej usług. Może to być więc duże przedsiębiorstwo, średnia firma, a także mikroprzedsiębiorca lub freelancer. Wymagania zarówno dla małych, jak i dużych podmiotów są podobne.
Aby po raz pierwszy skorzystać z faktoringu, należy przedstawić firmie, która oferuje takie usługi, niezbędne dane. Czyli, m.in. faktury z ostatnich sześciu miesięcy, dane kontrahentów, których będzie dotyczył faktoring, a także numer konta firmowego.
Dla małych firm faktoring może być alternatywą wobec braku wsparcia ze strony banków. Z kolei duże firmy stawiają na faktoring z uwagi na kwestie zarządzania całym procesem spływu należności.
Z faktoringu korzystać może zatem każda firma. To dobry wybór dla tych podmiotów, które mają wysoki poziom należności i problemy z brakiem płynności lub środków na prowadzenie bieżącej działalności.
Jak wybrać dobrą firmę faktoringową?
Faktoring to zestaw usług. Umożliwia nie tylko finansowanie faktur, ale też zarządzanie rozliczeniami, inkaso należności czy monitoring i windykację kontrahentów lub przejęcie ryzyka niewypłacalności. Jako przedsiębiorca możesz skorzystać z naprawdę bogatego zestawu możliwości.
Jak zatem wybrać odpowiednią firmę faktoringową? Przede wszystkim zwróć uwagę na to, czy jest ona stabilna finansowo. Szukając faktora, zweryfikuj, jak długo dany podmiot utrzymuje się na rynku. Im dłuższy będzie staż takiej instytucji, tym lepiej. Zazwyczaj podmioty z długą historią mają już ugruntowaną pozycję na rynku, są odpowiedzialnym partnerem, z którego usług skorzystało już wiele firm. To dobra baza do współpracy.
Kolejnym ważnym kryterium jest wiarygodność. Sprawdź dane firmy i jej stronę internetową, np. czy widnieją na niej najważniejsze informacje typu dane kontaktowe i adresowe. Dodatkowo zajrzyj w opinie klientów, którzy już skorzystali z usługi faktoringowej firmy, np. w internecie lub popytaj znajomych, a także zadzwoń do firmy faktoringowej, by sprawdzić, jak będzie Ci się rozmawiało z reprezentującym ją managerem i czy w ogóle będzie umiał Ci pomóc. Dotyczy to zwłaszcza firm prowadzących działalność za granicą, eksportujących lub importujących produkty. W tym przypadku warto przeanalizować, czy faktor ma odpowiednie doświadczenie od strony prawnej i technicznej w ściąganiu należności na terytorium innego kraju.