WIBOR jest stawką referencyjną, bez której instytucje bankowe nie ustaliłyby wysokości oprocentowania swoich produktów finansowych oferowanych klientom. Wartość tego wskaźnika nigdy nie jest przypadkowa, może na niego wpłynąć wiele czynników, w tym gwałtowana zmiana sytuacji gospodarczej kraju. Stawka WIBOR ma zostać zastąpiona przez WIRON w 2027 roku.
Co to jest WIBOR?
WIBOR jest wskaźnikiem referencyjnym określającym oprocentowanie kredytów i pożyczek bankowych na rynku międzybankowym. Administratorem WIBOR jest spółka GPW Benchmark S.A., nad której działalnością bezpośrednią kontrolę sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Do obliczania stawki używa się danych, pochodzących z transakcji pomiędzy polskimi bankami. Nazwa wskaźnika jest skrótem od angielskiego terminu Warsaw Interbank Offered Rate.
Co wpływa na wysokość stawki WIBOR?
Stawka WIBOR obliczana jest na podstawie kaskady danych. Brane pod uwagę są:
- Operacje depozytowe dokonywane między bankami. Jest to pierwszy stopień kaskady danych. Chodzi tu o instytucje, które są członkami panelu WIBOR, a więc: PKO BP, Citi Handlowy, BNP Paribas, ING Bank Śląski, Deutsche Bank, mBank, Bank Millennium, Santander Bank Polska, Bank Pekao S.A., Bank Gospodarstwa Krajowego. Banki te weryfikują, po jakim oprocentowaniu dokonywały one między sobą transakcji overnight, czyli jednodniowych.
- Transakcje banków z innymi znaczącymi podmiotami gospodarczymi. Po takie dane sięga się, kiedy brakuje informacji dotyczących oprocentowania z rynku międzybankowego. Określa się to drugim stopniem kaskady danych. Należy zaznaczyć, że duże podmioty, o których tutaj mowa nie należą do panelu WIBOR.
- Ocena ekspertów. W przypadku braku dostatecznych informacji z pierwszego oraz drugiego stopnia kaskady danych banki sięgają po tzw. opinię ekspercką. Dzięki algorytmom: ekonometrycznym i statystycznym, z wykorzystaniem opisów rzeczywistego i aktualnego funkcjonowania rynku finansowego sporządzany jest szacunek ekspercki. Wynik tych działań przekazywany jest do GPW Benchmark w celu ustalenia stawki WIBOR.
Duże znaczenie na wartość WIBOR ma sytuacja ekonomiczna kraju. Przykładowo rosnąca inflacja powoduje, że Rada Polityki Pieniężnej jest bardziej skłonna do podwyższania stóp procentowych. W związku z rosnącymi stopami rośnie także WIBOR. Natomiast w przypadku obniżki stóp procentowych wskaźnik referencyjny także spadnie.
WIBOR 1M, 3M, 6M – o co chodzi?
WIBOR nie jest stawką, która odnosi się tylko do jednego okresu. W zależności od wariantu uwzględnia on zmienne na krótszy bądź dłuższy czas. WIBOR 1M odnosi się do okresu jednego miesiąca. Natomiast WIBOR 3M uwzględnia perspektywę trzymiesięczną, a WIBOR 6M półroczną. Polskie banki, wyliczając oprocentowanie kredytu, najczęściej biorą pod uwagę stawki WIBOR 3M i 6M. Oprócz tego na stronie administratora GPW Brenchmark widnieją takie wskaźniki jak:
- WIBOR ON: overnight, czyli stawka jednodniowa;
- WIBOR TN: tomorrow/next – stawka jednodniowa;
- WIBOR SW: spot week – stawka tygodniowa;
- WIBOR 2W: stawka dwutygodniowa;
- WIBOR 1Y, a więc stawka roczna.
Jak WIBOR wpływa na kredyty?
Wskaźnik WIBOR w dużej mierze determinuje, jakie koszty kredytowe poniesie klient banku. Produkty, o których mowa to zarówno kredyty hipoteczne, kredyty gotówkowe czy kredyty konsolidacyjne. Do stawki zawsze dodawana jest marża banku, ale w przypadku tej opłaty możesz negocjować.
WIBOR nie może być samowolnie obniżany przez instytucje. Stanowi on lwią część oprocentowania. Przykładowo, jeśli WIBOR 3M wynosi 5,85%, a marża banku wynosi 2,00%, to wówczas oprocentowanie kredytu wyniesie 7,85%.
WIBOR a oprocentowania kredytów hipotecznych
Zmiana stawki referencyjnej wpływa na oprocentowanie kredytu hipotecznego, ale tylko wtedy, gdy mamy do czynienia ze zmiennym oprocentowaniem. Gdy znajdziesz ofertę banku, w ramach której obowiązywać będzie stałe oprocentowanie, to nawet przy wahaniach stóp procentowych Twoja rata nie ulegnie zmianie. W ramach ofert takich kredytów hipotecznych instytucje często proponują stałe oprocentowanie na okres 5 lat.
Jaki WIBOR wybrać? 1M, 3M czy 6M?
Wybór odpowiedniego WIBOR-u w dużej mierze zależy od tego, jakie zobowiązanie chcesz zaciągnąć.
- WIBOR 1M: dla krótkoterminowych pożyczek. Pieniądze z banku, w ramach kredytu gotówkowego możesz pożyczyć, np. na 1 rok, 6 miesięcy czy 3 miesiące. Jeśli preferujesz jak najkrótszy okres spłaty, to wybór oferty we wskaźnikiem WIBOR 1M może Ci się opłacić. Przy korzystnej sytuacji gospodarczej stopy procentowe pójdą w dół, a wtedy już z miesiąca na miesiąc możesz zacząć płacić niższe raty.
- WIBOR 3M: dobry zarówno dla kredytu gotówkowego i hipotecznego. Ten wskaźnik gwarantuje, że przez 3 miesiące oprocentowanie nie zmieni się, bez względu na sytuację gospodarczą. Jeżeli chodzi o zobowiązania mieszkaniowe, to WIBOR 3M uwzględniany jest przez takie instytucje jak: Bank Pocztowy, Citi Handlowy, mBank, Alior Bank, Santander Bank Polska, Bank BPS, Credit Agricole.
- WIBOR 6M: standard przy kredycie hipotecznym. Często oprocentowanie zmienne kredytów hipotecznych ustalane jest raz na pół roku. Takie założenie przyjęły banki: PKO BP, BOŚ Bank czy Bank Pekao S.A.
Przemyśl także, czy branie zobowiązania ze zmiennym oprocentowaniem na pewno Ci się opłaca. Aktualnie instytucje proponują okresowo stałe oprocentowanie. Wówczas zmiana wskaźnika WIBOR nie wpłynie na ratę Twojego kredytu. Zyskasz spokój i uchronisz się przed potencjalnie większymi kosztami. Warto też zaznaczyć, że później trudniej będzie Ci dokonać zmiany oprocentowania kredytu.
WIRON zamiast WIBOR – jak będzie wyglądać przyszłość kredytobiorców?
Wskaźnik referencyjny WIBOR ma zostać do końca 2027 roku zastąpiony przez inną stawkę WIRON. Istotny jest fakt, że WIRON bazuje nie tylko na transakcjach pomiędzy bankami, ale też pomiędzy bankami a innymi przedsiębiorstwami. Przy jego wyliczaniu brane będą pod uwagę transakcje overnight zabezpieczonych depozytów.
Taka zmiana może okazać się korzystna dla kredytobiorców, bo prawdopodobnie obniżą koszty zobowiązań. Na dzień pisania tego artykułu, czyli 19 listopada 2024 roku stawka WIBOR 3M wynosi 5,85%, natomiast WIRON 3M 5,15522%. Gdyby więc dzisiaj miało dojść do zamiany stawki WIBOR 3M na stawkę WIRON 3M, to oprocentowanie kredytów spadłoby prawie o 0,70%.
