Gdy zaciągasz kredyt gotówkowy lub hipoteczny masz do wyboru dwa rodzaje oprocentowania – stałe i zmienne. Każde z nich ma swoje wady i zalety, dlatego warto dopasować je do naszej sytuacji. Na czym polega oprocentowanie stałe, a na czym zmienne i jakie są różnice między nimi? Wyjaśniamy.
Na czym polega oprocentowanie stałe?
Stałe oprocentowanie kredytu charakteryzuje się tym, że rata kredytu ma niezmienną, taką samą wysokość przez określony w umowie czas. Nie wpływa na nie sytuacja ekonomiczna w kraju. Jest niezmienne nawet, gdy stopy procentowe NBP idą w górę lub spadają. Dzieje się tak, ponieważ wysokość oprocentowania reguluje umowa kredytowa.
Zgodnie z Rekomendacją S, wydaną przez KNF, banki mają obowiązek oferować klientom kredyty ze stałym lub okresowo stałym oprocentowaniem. Dodatkowo musi być ono gwarantowane przez co najmniej 5 lat. W związku z tym przez 5 lat mamy oprocentowanie stałe zgodne z naszą umową, a następnie otrzymujemy od banku propozycje nowej stawki oprocentowania – dostosowaną do tego, jak w danym momencie kształtują się stopy procentowe. Przy czym, jeśli nie będzie Ci odpowiadać propozycja, możesz przejść na oprocentowanie zmienne zapisane w umowie kredytowej.
Jakie zalety ma oprocentowanie stałe?
Do głównych zalet oprocentowania stałego należy:
- stała wysokość rat kredytowych – Twoja rata kredytu nie wzrośnie, mimo wahania stóp procentowych referencyjnych
- niezmienna stawka oprocentowania kredytu przez określony w umowie czas
- stabilność kosztów i przewidywalność finansowa – wiesz, jak rata kredytu będzie wyglądać przez określony czas, możesz więc zaplanować wydatki i swój budżet
- brak ryzyka – przez określony okres rata Twojego kredytu jest niezmienna, w związku z tym niwelujesz ryzyko jej wzrostu na skutek zmian stóp procentowych.
Jakie wady ma oprocentowanie stałe?
Do głównych wad kredytów ze stałym oprocentowaniem należą:
- wyższe koszty – zwykle kredyt o okresowo stałym oprocentowaniu będzie droższy od ofert zobowiązań ze zmiennym oprocentowaniem (ich oprocentowanie jest początkowo niższe niż stałe, dlatego dopiero w momencie, gdy mocno wzrosną stopy procentowe kredyt ze stałym oprocentowaniem będzie wychodził taniej)
- brak zmian oprocentowania mimo spadku stóp procentowych – jeśli masz kredyt ze stałym oprocentowaniem, to pomimo spadku stóp procentowych, Twoja rata kredytu nie spadnie, ponieważ oprocentowanie reguluje Twoja umowa kredytowa
- niższa zdolność kredytowa – stałe oprocentowanie sprawia, że rata Twojego kredytu jest wyższa niż kredytu z oprocentowaniem zmiennym, dlatego może to wpłynąć na Twoją zdolność kredytową.
Na czym polega oprocentowanie zmienne?
Oprocentowanie zmienne to rodzaj oprocentowania, którego wysokość zależy od tego, co się dzieje na rynku finansowym. W związku z tym Twoja rata będzie zmieniać się wraz z tym, jak kształtują się stopy procentowe, które ustala Rada Polityki Pieniężnej. Jeśli stopy procentowe wzrosną, zwiększy się też rata kredytu, jeśli spadną – rata również się obniży.
Zmienne oprocentowanie kredytu ustalane jest na podstawie dwóch parametrów:
- stawki WIBOR (R), która ulega wahaniom w trakcie trwania kredytu – najczęściej stosowany jest wskaźniki WIBOR(R) 3M i WIBOR(R) 6M, według których oprocentowanie kredytu aktualizowane jest co 3 lub 6 miesięcy
- marży banku – jest obliczana indywidualnie i zależy od parametrów kredytu.
Jakie zalety ma oprocentowanie zmienne?
Kredyt z oprocentowaniem zmiennym, zwłaszcza na początku podczas zaciągania zobowiązania, jest tańszy niż ten z oprocentowaniem stałym. Dodatkowo w przypadku spadku stóp procentowych, rata kredytu również się obniża, w związku z tym możemy zyskać oszczędności dzięki niższemu oprocentowaniu. Wybierając kredyt ze zmiennym oprocentowaniem zwykle możesz go rozłożyć na więcej rat – ponieważ Twoja zdolność kredytowa wypada nieco lepiej niż w przypadku oprocentowania stałego.
Jakie wady ma oprocentowanie zmienne?
Największą wadą oprocentowania zmiennego jest brak stałości. Nie wiesz, jak w przyszłości będzie kształtować się Twoja rata, ponieważ co 1, 3 lub 6 miesięcy następuje aktualizacja oprocentowania. Dodatkowo w przypadku wzrostu stóp procentowych, Twoja rata również wzrasta, co może znacząco wpłynąć na Twój budżet domowy.
Kluczowe różnice pomiędzy oprocentowaniem stałym a zmiennym przy kredycie
Jakie są różnice pomiędzy oprocentowaniem zmiennym i stałym? Przede wszystkim ryzyko związane ze wzrostem stóp procentowych. W przypadku oprocentowania zmiennego nigdy nie wiesz, jak zmieni się rata Twojego kredytu. Wybierając oprocentowanie stałe przez ujęty w umowie czas masz gwarantowaną stawkę oprocentowania, więc Twoja rata się nie zmieni, mimo wzrostu, ale też spadku stóp procentowych.
Druga różnica to koszty kredytu. Zobowiązanie z oprocentowaniem zmiennym jest zwykle tańsze w początkowym okresie. Natomiast kredyt z oprocentowaniem stałym na początku jest przeważnie droższą opcją – jego opłacalność zwiększa się w momencie, gdy mocno rosną stopy procentowe. Dodatkowo, w przypadku spadku stóp procentowych, koszty naszego zobowiązania z oprocentowaniem zmiennym również spadają.
Trzecia różnica to przewidywalność rat. W przypadku kredytu ze zmiennym oprocentowaniem nie wiesz, jak za kilka miesięcy będzie wyglądać Twoja rata. W związku z tym możesz mieć trudność w zaplanowaniu budżetu domowego, ponieważ Twoja rata zmienia się w czasie. Natomiast kredyt z oprocentowaniem stały daje Ci stabilność i przewidywalność wysokości rat – nie zmieni się ona przez określony w umowie czas.
Co wziąć pod uwagę, wybierając pomiędzy oprocentowaniem stałym a zamiennym przy kredycie?
Przed podjęciem decyzji zwróć uwagę na kilka czynników, jak obecna sytuacja finansowa, Twoja tolerancja na ryzyko związane ze wzrostem raty czy sytuacja gospodarcza i prognozy dotyczące stóp procentowych.
Jeśli Twoja sytuacja finansowa nie pozwala Ci obecnie na płacenie wyższych rat – warto pomyśleć o oprocentowaniu zmiennym, które na początku będzie na pewno niższe niż oprocentowanie stałe. Tym samym zapłacisz niższą rat kredytu w początkowym okresie kredytowania.
Z kolei jeśli cenisz sobie stabilność, możesz obniżyć ryzyko zmiany stóp procentowych poprzez wybór kredytu z oprocentowaniem stałym. Twoja rata kredytu nie zmieni się przez podany w umowie okres, a Ty będziesz mógł spokojnie zaplanować budżet i wydatki. Pamiętaj jednak, że w przypadku kredytów hipotecznych oprocentowanie stałe jest ograniczone czasowo, więc po okresie wpisanym w umowie, następuje zmiana warunków umowy, a tym samym kosztów kredytowych.
Kredyt hipoteczny oprocentowanie stałe czy zmienne: korzyści i wady
Zarówno kredyt hipoteczny z oprocentowaniem stałym, jak i zmiennym ma swoje wady i zalety. W przypadku kredytu z oprocentowaniem stałym wśród zalet należy wymienić:
- stabilność raty kredytu przez określony w umowie czas – zwykle masz gwarantowaną wysokość oprocentowania przez 5 lat kredytu, po upływie tego czasu, bank przedstawia propozycję nowej wysokości oprocentowania stałego dopasowaną do obecnych warunków rynkowych
- zmniejszenie ryzyka wzrostu stóp procentowych, ponieważ przez określony czas mamy stałą stawkę oprocentowania
- przewidywalność rat i lepsze planowanie domowego budżetu.
Z kolei do wad tego oprocentowania trzeba wskazać:
- brak elastyczności w przypadku spadku stóp procentowych – nawet jeśli dojdzie do znacznej obniżki oprocentowania, nie skorzystasz na zmianach, więc możesz płacić wyższe oprocentowanie kredytu niż osoby, które mają zobowiązanie z oprocentowaniem zmiennym
- wyższe koszty kredytu hipotecznego – zwłaszcza na początku jego oprocentowanie będzie wyższe niż w kredytu z oprocentowaniem zmiennym.
W przypadku kredytu hipotecznego z oprocentowaniem zmiennym zaletami będą:
- niższe koszty kredytu (w porównaniu do kredytu ze stałym oprocentowaniem) – głównie w pierwszych latach jego funkcjonowania
- możliwość spadku raty – w przypadku obniżki stóp procentowych rata Twojego kredytu również spadnie, dzięki temu możesz oszczędzić.
Warto jednak nadmienić, że to, co jest zaletą, może być też wadą, ponieważ nigdy nie wiemy, jak będą zmieniały się stopy procentowe – zależą one od wahań na rynkach finansowych. Jeśli wzrosną, zapłacimy wyższą ratę naszego zobowiązania, co przy kredycie hipotecznym, który z założenia jest udzielany na wyższe kwoty, może być mocno odczuwalne.
