Zgodnie z obecnymi zasadami, kredyty mieszkaniowe są zabezpieczone przy pomocy całego majątku dłużnika. Nic nie wskazuje na to, że wspomniana reguła może się zmienić w najbliższym czasie. Warto jednak pamiętać, że głównym zabezpieczeniem „hipoteki” wciąż jest nieruchomość. Dlatego bank przed podjęciem ostatecznej decyzji kredytowej zawsze weryfikuje wartość finansowanego domu, lokalu lub gruntu. Koszty takiej wyceny niestety musi ponieść kredytobiorca. Warto wiedzieć, że wynagrodzenie za wycenę (tzw. operat szacunkowy) nie zawsze jest płacone bankowi.
Banki coraz częściej pozostawiają kredytobiorcom wolną rękę
Kilka lat temu zdecydowana większość krajowych banków stosowała model, zgodnie z którym osoba zamierzająca kupić jakaś nieruchomości na kredyt, wpłacała pewną kwotę jako wynagrodzenie za wycenę. Ta suma służyła do pokrycia kosztów wyceny wykonywanej przez rzeczoznawcę współpracującego z danym bankiem. Obecnie coraz częściej stosowany jest inny model. Polega on na tym, że klient samodzielnie wybiera rzeczoznawcę i pokrywa jego wynagrodzenie za wycenę. Takie rozwiązanie zapewnia przyszłemu kredytobiorcy możliwość wyboru specjalisty oferującego najtańsze usługi i uwalnia bank od pewnych obowiązków związanych z organizowaniem wyceny.
Analiza przeprowadzona w połowie lutego 2018 r. wskazuje, że wiodące krajowe banki stosują jedno z dwóch wspomnianych rozwiązań (patrz poniższa tabela). Warto wiedzieć, że niektórzy kredytodawcy ustalający „sztywne” opłaty za wycenę, mogą się również zgodzić na wykonanie analizy wartości domu, gruntu lub lokalu przez specjalistę, którego samodzielnie wybierze klient.
Koszt wyceny domu lub lokalu zwykle nie przekracza 1000 zł
Jeżeli chodzi o kredytodawców oferujących „własną” wycenę nieruchomości, to można stwierdzić, że koszt takiej usługi zwykle oscyluje na poziomie około 400 zł – 1000 zł. Tańsza jest wycena lokali oraz działek. Operat szacunkowy dotyczący domu będzie nieco droższy z uwagi na jego większe skomplikowanie i konieczność badania wartości zarówno gruntu, jak i budynku. Bardziej kosztowna bywa też wycena różnego rodzaju nietypowych nieruchomości (np. domków letniskowych). Taka sytuacja dotyczy również wyceny nieruchomości dokonywanej bez udziału banku. Osoba samodzielnie zlecająca badanie wartości domu, lokalu lub gruntu, musi się przygotować na opłaty podobne do tych podawanych przez banki (zwykle 400 zł – 1000 zł).
Warto sprawdzić wymagania dotyczące operatu szacunkowego
Zlecenie wyceny nieruchomości za pośrednictwem banku posiada pewną niekwestionowaną zaletę. Chodzi o to, że wycena wykonana przez osobę współpracującą z danym kredytodawcą na pewno będzie spełniać wszystkie jego wymagania. Takiej pewności nie ma w przypadku wyceny sporządzonej przez samodzielnie wybranych specjalistów. Właśnie dlatego przyszli kredytobiorcy przed zawarciem umowy z rzeczoznawcą, powinni zapytać pracowników banku, czy istnieją jakieś szczegółowe wymagania odnośnie operatu szacunkowego. Wspomniana analiza zawsze musi zostać wykonana przez osobę posiadającą uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego i wpisaną do stosownego rejestru (tzn. Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych prowadzonego przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju).
