Aneks do umowy kredytu hipotecznego przydaje się wtedy, gdy zachodzą bardzo istotne okoliczności, na podstawie których jedna ze stron – bank albo klient – chcą zmienić aktualnie obowiązujące warunki. Nie dochodzi do tego nagminnie, niemniej, zwłaszcza w bardzo długim okresie spłaty istnieje prawdopodobieństwo, że podpisanie aneksu będzie negocjowane przez którąś z zainteresowanych stron. Taka formalna droga zmian w kredycie hipotecznym jest konieczna i wiązać się to może z dodatkowymi kosztami.
Co to jest aneks umowy do kredytu?
Aneks umowy kredytu jest dokumentem traktującym o zmianach dotychczas ważnych i przestrzeganych postanowień umownych. Potocznie i nieco dłużej możemy nazwać aneks jako: dokument zmieniający umowę. Sporządzenie aneksu może wyniknąć z inicjatywy banku albo klienta. O ile wcześniejsze ustalenia nie określiły warunków potrzebnych do wdrożenia zmian, to żadna ze stron nie musi z automatu zgadzać się na treść aneksu. Jednak, jeśli istnieje obopólna zgoda, to już po podpisaniu aneksu zawarte w nim zmiany wchodzą w życie. Aneks może dotyczyć umowy właściwie każdego kredytu, ale w praktyce najczęściej występuje przy umowie kredytu hipotecznego.
Należy pamiętać, że kredyt hipoteczny udzielany jest na bardzo długi okres, wynoszący 20-35 lat. Nie trzeba być ekspertem ekonomicznym, by przewidzieć, że na tak sporym odcinku czasu mogą zadziać się różne zjawiska silnie oddziałowujące na gospodarkę. Wprawdzie nie zawsze zmienna koniunktura okaże się niekorzystna dla kredytodawcy, niemniej banki nie chcą ponosić zbyt dużego ryzyka w dłuższej perspektywie czasowej. W związku z tym instytucja może zastrzec pewne aspekty umowy, które pod pewnymi warunkami będzie można zmienić aneksem.
Kiedy można dokonać zmian w umowie kredytu hipotecznego?
W przypadku, gdy mówimy o sporządzeniu aneksu z inicjatywy banku, to trzeba zawsze uwzględnić okoliczności rynkowe, które spowodują zmianę warunków umowy kredytowej. Oczywiście o takich okolicznościach muszą traktować stosowne zapisy umowne. Może to być na przykład podwyższenie stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej. Wówczas kredytodawca, o ile zastrzegł tę kwestię wcześniej, będzie mógł sporządzić aneks, na podstawie którego zmieni się stawka marży banku.
A w jakich sytuacjach to kredytobiorca może dążyć do podpisania aneksu? Istnieje tutaj pewna dowolność, choć powód musi zostać solidnie przez klienta udowodniony i uargumentowany, aby druga strona zgodziła się na aneks. W interesie klienta może leżeć choćby zmiana harmonogramu spłaty z przesunięciem dnia każdego miesiąca, na który przypada termin uiszczenia raty, co może być dla niego bardziej dogodne. Z kolei, kiedy kredytobiorca ma problemy z utrzymaniem budżetu domowego może wnioskować o wydłużenie okresu spłaty ze zmniejszeniem wysokości comiesięcznej raty. Aneks będzie też konieczny wtedy, jeśli w trakcie trwania umowy zmienią się dane osobowe kredytobiorcy, np. jego adres zamieszkania.
Które zapisy w umowie kredytowej można zmienić aneksem?
Można tutaj mówić o różnych perspektywach, w zależności do tego, dla interesu której ze stron będzie przede wszystkim sporządzany aneks. Jeśli chodzi o punkt widzenia banku, to wówczas najczęściej aneks będzie dotyczył takich aspektów umów kredytowych jak:
- marża banku,
- ubezpieczenie kredytu.
Zła wiadomość dla klientów jest taka, że podniesie marży uskutecznione aneksem tak naprawdę generuje większe koszty. W takim przypadku zawsze wzrośnie rata kapitałowo-odsetkowa. Jest to niewątpliwie dodatkowe, znaczne obciążenie finansowe.
Oprócz tego warto wiedzieć, że w przypadku gdy zmiany, określone aneksem nastąpią zgodnie z zaistniałymi warunkami, co zostało określone w umowie, to klient musi podpisać taki aneks. Może to dotyczyć zarówno marży jak i ubezpieczenia.
Natomiast, kiedy to kredytobiorca wykazuje inicjatywę w sprawie sporządzenia aneksu, to bardzo często tyczy to konieczności wprowadzenia zmian w danych osobowych, takich jak:
- imię, nazwisko,
- adres zamieszkania,
- nowy pracodawca.
Choć kredyt hipoteczny zaciągany jest bardzo często za zakup pierwszego mieszkania, to wcale nie oznacza, że klienci nie mogą zmienić adresu – np. jeden z małżonków po rozwodzie zmienia adres. Żyjemy w takich czasach, gdzie możemy zmienić pracę co parę lat. Wówczas taka zmiana również musi zostać odnotowana w aneksie. Nazwisko może też się zmienić, choćby wtedy, gdy kobieta weźmie ślub i przyjmie nazwisko męża. Pamiętaj, że brak poinformowania banku o zmianach w danych osobowych może poskutkować nawet wypowiedzeniem umowy kredytowej.
W innym przypadku kredytobiorca mógłby chcieć zmienić zapisy dotyczące harmonogramu. Chodzi tu o następujące kwestie:
- karencja w spłacie kredytu,
- wakacje kredytowe,
- wydłużenie okresu spłaty.
To nie jedyne, możliwe zmiany. Każdy zapewne pamięta, że podpisując umowę kredytową klient zgadza się także na ustanowienie zabezpieczenia na nieruchomości. W trakcie trwania kredytu można zmienić przedmiot zabezpieczenia, np. poprzez rozszerzenie zabezpieczenia na kolejnej nieruchomości. Tutaj także będzie potrzebny aneks.
Aneks podpisywany jest również wtedy, kiedy zachodzi konieczność restrukturyzacji kredytu hipotecznego. Mowa tu o sytuacji, w której to bank, wypełniając wymogi ustawowe zmienia warunki dotychczasowego kredytu w przypadku, kiedy to klient nie jest w stanie spłacać zobowiązania. Dotyczy to wtedy m.in. poniższych aspektów:
- karencja w spłacie kredytu,
- przełożenie kosztów obsługi długu,
- obniżenie rat,
- wydłużenie okresu kredytowania,
- konsolidacja zobowiązań.
Sporządzenie aneksu w celu restrukturyzacji kredytu dzieje się z inicjatywy banku.
Warto też wspomnieć, że aneks może zostać sporządzony do umowy kredytu walutowego. Wówczas zmianie ulegną zapisy dotyczące waluty, w jakiej został udzielony kredyt.
Ile kosztuje aneks do umowy kredytu hipotecznego?
Ceny są bardzo różne, a ich rozpiętość wynika z zakresu zmiany warunków umowy kredytu hipotecznego. Poniżej można zapoznać się z cennikiem z przykładowych banków:
- Alior Bank – 200 zł,
- BNP Paribas – 500 – 750 zł,
- Citi Handlowy – 100 – 150 zł,
- mBank – 100 – 500 zł,
- Millennium – 200 zł,
- PKO BP – 300 zł,
- VeloBank – 200 – 500 zł.
Warto wiedzieć, że sporządzenie aneksu do umowy kredytu hipotecznego najczęściej jest o wiele droższe niż sporządzenie aneksu do umowy kredytu gotówkowego.
Czy aneks do umowy kredytowej trzeba podpisać?
Jeżeli bank sporządzi aneks zgodnie z zasadami umownymi, to klient powinien podpisać taki dokument. W przeciwnym razie kredytodawca będzie mógł wypowiedzieć umowę kredytu. Jednakże, jeśli jako klient masz podstawy sądzić, że aneks z banku jest bezpodstawny, to masz prawo to wykazać i nie podpisywać takiego aneksu, jednocześnie nie narażając się na odpowiedzialność. Z kolei bank nie ma nigdy obowiązku podpisywania aneksu, powstałego z inicjatywy klienta.
