Tajemnica bankowa: definicja

Dzięki tajemnicy bankowej chroniona jest Twoja prywatność jako klienta banku. Za naruszenie tego wymogu lub jego nieodpowiednie wykonanie przez pracownika banku grozi odpowiedzialność karna i majątkowa.

Co to jest tajemnica bankowa?

Tajemnica bankowa oznacza ochronę danych klientów banków w szerokim tego rozumieniu. Została ustanowiona i określona w art. 104 Ustawy Prawo bankowe. Zgodnie z przepisem, chronione są wszystkie informacje dotyczące czynności bankowej w trakcie prowadzenia negocjacji, zawierania umów i realizacji umów, na podstawie których bank wykonuje określone czynności względem klienta.

Do zachowania tajemnicy bankowej zobowiązani są:

• bank;
• pracownicy banku;
• osoby, przy pomocy których bank realizuje czynności wynikające z umów zawartych z klientami, np. agenci i pośrednicy kredytowi.

Podmioty zobowiązane do ochrony danych nazywane są depozytariuszami tajemnicy bankowej. Oprócz tego obowiązek zachowania tajemnicy bankowej może objąć inne osoby, w określonych okolicznościach. Będą to, chociażby prawnicy, adwokaci czy radcy prawni, którzy zostali zatrudnieni przez jedną ze stron w celu uzyskania pomocy prawnej, np. w sytuacjach spornych lub wobec prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa.

Co dokładnie obejmuje tajemnica bankowa?

1. Dane wrażliwe klientów. Są to zarówno dane osobiste, czyli imię, nazwisko, numer PESEL, jak i numer dowodu osobistego wraz z jego datą wydania i ważności, dane adresowe i kontaktowe, czyli adres zamieszkania i zameldowania, adres poczty e-mail, numer telefonu. W tym dane firmowe dotyczące klientów biznesowych, np. nazwa firmy, NIP lub REGON, adres przedsiębiorstwa, itd.
2. Dane na temat rachunków bankowych. Dotyczy to wszystkiego, co jest związane z kontami bankowymi. Strzeżony jest numer Twojego rachunku, jego aktualne saldo i historia operacji. Ponadto bank nie może ujawniać, jaki jest to rodzaj konta: rozrachunkowe, oszczędnościowe, techniczne, firmowe czy lokata.
3. Dane produktów i usług, z których korzysta klient. Jeżeli wziąłeś kredyt, kartę kredytową czy założyłeś dodatkowe konto lub ustanowiłeś hipotekę na nieruchomości w celu zabezpieczenia spłaty zobowiązania, to wszystkie Twoje działania, objęte są tajemnicą bankową. Mowa tu nie tylko o samym fakcie nabycia produktu bądź usługi, ale też wszelkich informacjach dotyczących, np. kwoty kredytu, liczby rat czy całkowitej kwocie do spłaty.
4. Dane na temat kontaktu z bankiem. Chroniona jest wszelka komunikacja na liniach klient – bank i bank – klient, zarówno na drodze osobistej rozmowy z pracownikiem banku, kontaktu telefonicznego, mailowego, internetowego (za pośrednictwem bankowości elektronicznej bądź aplikacji mobilnej) czy też poprzez tradycyjną pocztę.

Jak długo obowiązuje tajemnica bankowa?

Tajemnica bankowa obowiązuje jej depozytariuszy bezterminowo. Nie ma przy tym znaczenia, czy ktoś jest klientem banku, czy już przestał nim być. Tak więc nawet jeśli pospłacasz wszystkie kredyty i karty, pozamykasz konta bankowe i nie pozostanie po Tobie żaden dług, to bank nigdy nie ma prawa ujawnić Twoich danych. Co równie ważne, tyczy się to także pracowników banków. I nawet jeśli nie będą już związani zawodowo z instytucją, to dalej obowiązuje ich tajemnica bankowa.

Tajemnica bankowa zaczyna obowiązywać z dniem, w którym to klient przekazał instytucji dane objęte taką ochroną. Przykładowo, jeśli ktoś przyszedłby do banku dnia 11 września 2024 roku i założył tam rachunek osobisty, a dnia 15 marca 2029 roku zamknął ten rachunek i przeniósłby się do innego banku, to w przypadku tego klienta tajemnica bankowa obowiązuje od 11 września 2024 roku bezterminowo, i nie ma tu znaczenia fakt, że klient zrezygnował z konta.

Kiedy informacje objęte tajemnicą bankową mogą zostać ujawnione?

Prawo bankowe konkretnie określa przypadki, w których tajemnica bankowa może zostać uchylona, a dzieje się tak, gdy:

• należyte wykonanie czynności pozostających w obowiązku banku z tytułu zawartej umowy byłoby niemożliwe bez uchylenia tajemnicy bankowej;
• w celu należytego wykonywania określonych w umowie czynności konieczne jest przekazanie danych przedsiębiorcom, którym bank powierzył wykonanie tychże czynności;
• bank skorzystał z pomocy prawnika, w związku z czym udzielił mu dostępu do danych chronionych (wówczas ten prawnik zostaje objęty, tajemnicą bankową, niemniej ze strony instytucji musiało dojść najpierw do uchylenia tajemnicy);
• bank decyduje się na sprzedaż straconych wierzytelności;
• została zawarta i wykonana umowa o nadanie oceny inwestycyjnej sekurytyzowanym wierzytelnościom oraz umowa ubezpieczenia od ryzyka niewypłacalności dłużników sekurytyzowanych wierzytelności;
• należy podjąć działania przeciwdziałające praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu;
• mogła zostać zawarta i wykonana umowa odwróconego kredytu hipotecznego;
• jest potrzeba przeprowadzenia kontroli w zrzeszonych bankach spółdzielczych;
• BFG będzie przeprowadzał przymusową restrukturyzację banku;
• konieczne jest zawarcie i wykonanie umowy o ustanowienie zabezpieczenia finansowego na wierzytelnościach kredytowych w myśl przepisów Ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych;
• należy przekazać dane chronione Komisji Nadzoru Finansowego w celu wykonania czynności w myśl przepisów Ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym;
• NBP musi przekazać do BGK dane w celu wykonania czynności kredytowych zgodnie z Ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim;
• osoba, której dane dotyczą, upoważni bank na piśmie do udostępniania wrażliwych danych, wskazanym konkretnie osobom trzecim.